Մարդկային կյանքի իմաստը եւ նրա հետ շաղկապված մյուս հարցերը որոշ իմաստով ունեն հանրագումարային, ամփոփիչ բնույթ, որովհետեւ փիլիսոփայության մյուս բաղկացուցիչ մասերը՝ ուսմունքները բնության, մարդու, ճանաչողության, հասարակության եւ այլնի մասին ի վերջո նպատակ ունեն մեկնաբանելու եւ արժեվորելու մարդու կյանքի իմաստը, պարզելու, թե ինչու է նա ապրում, որն է նրա կյանքի նպատակը, ինչպես պետք է ապրի, ինչին պետք է ձգտի, ինչից խորշի ու խուսափի: Այս հարցերը հատկապես սուր բնույթ են ստանում մահվան փաստի առնչությամբ:
Показаны сообщения с ярлыком փիլիս. Показать все сообщения
Показаны сообщения с ярлыком փիլիս. Показать все сообщения
ՄԱՐԴՈՒ ԾԱԳՄԱՆ (ԱՆՏՐՈՊՈՍՈՑԻՈԳԵՆԵԶԻ) ԱՌԵՂԾՎԱԾՔԸ
ա) Կրոնը եւ գիտությունը մարդու ծագման մասին
Մարդու ծագման հարցը փիլիսոփայության եւ կենսաբանության եւ հասարակագիտության ամենագլխավոր ու հրատապ հիմնախնդիրներից է:
Մարդու ծագման հարցը փիլիսոփայության եւ կենսաբանության եւ հասարակագիտության ամենագլխավոր ու հրատապ հիմնախնդիրներից է:
ՄԱՐԴՈՒ ԷՈՒԹՅԱՆ ՓԻԼԻՍՈՓԱՅԱԿԱՆ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
Դարեր շարունակ մարդը ձգտել է ճանաչել ու արժեքավորել ոչ միայն բնության երեւույթները, այլեւ ինքն իրեն, պարզել իր էության առեղծվածը: Այդ իմաստով մարդու համար իրենից ավելի հետաքրքրական օբյեկտ գոյություն չունի: Նա անընդհատ խորհել է այն մասին, թե ինչ է ինքն իրենից ներկայացնում, ինչպես է ծագել, որն է նրա կոչումը, կյանքի իմաստը եւ ապագան:
Պրակտիկան որպես ճշմարտության չափանիշ
պրակտիկան գիտելիքների ճշմարտության չափանիշն է: Ճշմարտության չափանիշի խնդիրը չափազանց կարեւոր է, որովհետեւ ճանաչողության ընթացքում մարդը հաճախ է սխալվում եւ ընկնում մոլորության մեջ, երեւույթը, այսինքն՝ իր աչքին թվացողն ընդունում է էության, իրականում կատարվողի տեղ:
Պրակտիկայի հիմնական ձևերը
Սակայն ի՞նչ է պրակտիկան:
Ընդհանուր առմամբ պրակտիկան (հունարեն պրակտիկոս-գործունյա, գործունակ բառից) մարդու նյութական, առարկայական նպատակադիր գործունեությունն է, որի ընթացքում նա վերափոխում է աշխարհի իրերն ու երեւույթները, դարձնում է դրանք նյութական բարիքներ: Մի խոսքով, պրակտիկան մարդու վերափոխիչ գործունեությունն է, որի միջոցով նա հարմարեցնում է աշխարհն իր
Ընդհանուր առմամբ պրակտիկան (հունարեն պրակտիկոս-գործունյա, գործունակ բառից) մարդու նյութական, առարկայական նպատակադիր գործունեությունն է, որի ընթացքում նա վերափոխում է աշխարհի իրերն ու երեւույթները, դարձնում է դրանք նյութական բարիքներ: Մի խոսքով, պրակտիկան մարդու վերափոխիչ գործունեությունն է, որի միջոցով նա հարմարեցնում է աշխարհն իր
Պրակտիկան և նրա դերը մարդկային իմացության մեջ
Մարդկային իմացության գործընթացն ունի 2 կողմ, որոնք կոչվում են իմացության սուբյեկտ եւ օբյեկտ: Իմացության սուբյեկտն աշխարհը ճանաչող մարդն է, իսկ օբյեկտը՝ նրա կողմից ճանաչվող իրերն ու երեւույթները, նրանց որոշակի կողմերն ու հատկությունները:
Բացարձակ եւ հարաբերական ճշմարտություն:
Ճշմարտության օբյեկտիվությունը պարզելուց հետո ծագում է մի այլ հարց. իսկ որքանով է այն լրիվ, սպառիչ, մանրամասն ու ճշգրիտ արտացոլում իր առարկան: Դա բացարձակ ու հարաբերական ճշմարտության հիմնախնդիրն է:
Ճշմարտության հիմնախնդիրը
Ճշմարտությունը մարդկային իմացության անմիջական եւ ընդհանուր նպատակն է: Մարդը ճանաչում է աշխարհը հանուն ճշմարտության, ձգտելով պարզել, իմանալ ճշմարտությունը:
Սակայն, ի՞նչ է ճշմարտությունը:
Սակայն, ի՞նչ է ճշմարտությունը:
Ինտուիտիվ իմացություն
Ինտուիցիան մարդու կարողությունն է անմիջականորեն, առանց զգայական փորձերի ու դիտարկումների ինդուկտիվ ընդհանրացումների, առանց դեդուկտիվ մտահանգումների թափանցելու հետազոտվող իրերի ու երեւույթների խոր էության մեջ եւ հայտնաբերել նրանց ներքին, թաքնված պատճառներն ու օրենքները: Այդ հայտնաբերմանը նախորդում է գիտնականի ոչ միայն մտքի, այլեւ հույզերի երկարատեւ գերլարում, երբ նա ոչ միայն գերազանցորեն ծանոթանում է իր խնդրի բոլոր մանրամասներին, կատարելապես տիրապետում է փաստական նյութին, այլեւ իր ամբողջ սրտով ձգտում է լուծել այն:
Մտահանգման տեսակները
Մտահանգում: Մտահանգումը մտքի առավել բարդ ձեւն է: Իր կառուցվածքով այն եռանդամ է, որովհետեւ բաղկացած է նախկինում ձեռք բերված դատողություններից (գիտելիքներից), մտածողության օրենքներից ու կանոններից եւ դրանց հիման վրա ստացած նոր դատողություններից, որոնք նոր գիտելիքներ են պարունակում: Առկա դատողությունները կոչվում են մտահանգման նախադրյալներ, մտածողության օրենքներն ու կանոնները՝ այդ նախադրյալներից նոր դատողություններ բխեցնելու տրամաբանական միջոցներ, իսկ նոր ստացված դատողությունները՝ եզրակացություններ:
Բանական իմացություն
Բանական իմացությունը, որը կոչվում է նաեւ ռացիոնալ իմացություն (լատիներեն ռացիո-բանականություն բառից), վերացական կամ տրամաբանական մտածողություն, ավելի բարդ եւ բարձր մակարդակի գիտելիքներ է ապահովում: Այն տալիս է մարդուն իրերի ու երեւույթների միջնորդավորված, վերացարկված, ընդհանրացված եւ խոր, այսինքն՝ նրանց էության պատկերը:
Զգայական իմացություն
Զգայական իմացությունը տեղի է ունենում մարդու զգայարանների միջոցով: Այն տալիս է իրերի ու երեւույթների մասին անմիջական, ակնառու, եզակի եւ մակերեսային գիտելիքներ: Զգայական գիտելիքներն անմիջական են, որովհետեւ ծագում են իրերի ու երեւույթների հետ զգայարանների ուղղակի շփման ընթացքում:
Բանական իմացության հիմնական ձևերը
Բանական իմացությունը եւս ունի 3 հիմնական ձեւ, որոնք կոչվում են նաեւ մտածողության ձեւեր, կամ կարճ՝ մտքի ձեւեր: Դրանք են՝ հասկացությունը, դատողությունը եւ մտահանգումը:
Իմացության տեսությունը
Իմացության տեսությունը կամ իմացաբանությունը բխում է փիլիսոփայության հիմնական հարցի երկրորդ կողմից՝ աշխարհի ճանաչելիության հարցից:
Իմացության տեսությունն ուսումնասիրում է ճանաչողության ընդհանուր նախադրյալները, բնույթը եւ հնարավորությունները, պարզում է գիտելիքի հարաբերությունը իրականության հետ, գիտելիքի ճշմարտության եւ հավաստիության պայմանները:
Իմացության տեսությունն ուսումնասիրում է ճանաչողության ընդհանուր նախադրյալները, բնույթը եւ հնարավորությունները, պարզում է գիտելիքի հարաբերությունը իրականության հետ, գիտելիքի ճշմարտության եւ հավաստիության պայմանները:
Подписаться на:
Сообщения (Atom)